การป้องกันและปราบปรามการทุจริตในองค์กรภาครัฐที่มุ่งเน้นการดำเนินการในเชิงธุรกิจ
Author : นางณัฐนันทน์ อัศวเลิศศักดิ์
Team :
Abstract TH : ผู้วิจัยได้ศึกษาโครงสร้างขององค์กรภาครัฐที่มุ่งเน้นการดำเนินการในเชิงธุรกิจ รูปแบบการทุจริตขององค์กรภาครัฐที่มุ่งเน้นการดำเนินการในเชิงธุรกิจ ระบบป้องกันและ ตรวจสอบการทุจริตในองค์กรภาครัฐที่มุ่งเน้นการดำเนินการในเชิงธุรกิจ รวมทั้งกรณีศึกษา ได้แก่ บริษัทท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) บริษัท อสมท จำกัด (มหาชน) บริษัท ทีโอที จำกัด (มหาชน) สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) และนำข้อมูลทั้งหมดมา วิเคราะห์ความเป็นไปได้ของการทุจริตในองค์กรภาครัฐเพื่อให้ทราบว่า การทุจริตมีลักษณะ เฉพาะที่แตกต่างไปจากการทุจริตในหน่วยงานภาครัฐประเภทอื่นหรือไม่ ซึ่งผู้วิจัยได้นำเสนอ ให้เห็นว่า การทุจริตในองค์กรภาครัฐที่มุ่งเน้นการดำเนินการในเชิงธุรกิจไม่มีลักษณะเฉพาะที่ แตกต่างไปจากการทุจริตหน่วยงานภาครัฐประเภทอื่นแต่อย่างใด คงมีแต่เพียงรายละเอียด อันเนื่องมาจากลักษณะของการประกอบกิจการของรัฐวิสาหกิจแต่ละแห่งเท่านั้น ทั้งนี้ ผู้วิจัย ได้นำเสนอปัญหา สาเหตุ รวมทั้งข้อเสนอแนะในการป้องกันและตรวจสอบการทุจริตในองค์กร ภาครัฐที่มุ่งเน้นการดำเนินการในเชิงธุรกิจไปพร้อมกันด้วย
ความเป็นมา และความสำคัญ : การจัดองค์กรภาครัฐเพื่อดำเนินภารกิจของรัฐได้พัฒนาและเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม โดยมีการจัดรูปแบบองค์กรที่มุ่งเน้นดำเนินการในเชิงธุรกิจที่มุ่งแสวงหากำไรเพื่อการจัดทำบริการ สาธารณะ ซึ่งรู้จักกันในชื่อ “รัฐวิสาหกิจ” มากยิ่งขึ้น เพราะต้องการให้การบริหารจัดการองค์กร มีอิสระจากกฎระเบียบของทางราชการ มีความคล่องตัว และมีรายได้และทรัพย์สินของตนเอง ทำให้สามารถเลี้ยงตนเองได้ นอกจากนี้ ยังมีการจัดองค์กรในรูปแบบใหม่เพิ่มเติมขึ้นเพื่อดำเนิน ภารกิจด้านอื่นๆ ของรัฐด้วย ได้แก่ องค์การมหาชน หรือหน่วยบริการรูปแบบพิเศษ ซึ่งมีลักษณะ การบริหารจัดการที่เป็นอิสระคล้ายคลึงกับรัฐวิสาหกิจ แต่ต่างกันตรงที่องค์กรเหล่านี้ไม่ได้ ดำเนินการโดยมุ่งแสวงหากำไรเป็นหลักดังเช่นรัฐวิสาหกิจ ด้วยเหตุที่การบริหารจัดการองค์กร ที่มุ่งเน้นการดำเนินการในเชิงธุรกิจดังกล่าวข้างต้นมีลักษณะที่เป็นอิสระจากกฎระเบียบของ ทางราชการ จึงเป็นโอกาสให้มีการทุจริตคอร์รัปชั่น การเอื้อประโยชน์ และการมีผลประโยชน์ ทับซ้อนได้ง่าย ในขณะที่ระบบและมาตรการในการตรวจสอบการดำเนินงานและการปฏิบัติหน้าที่ ของผู้บริหารและพนักงานในองค์กรเหล่านี้เพื่อการป้องกันและปราบปรามการทุจริตยังมีความ ไม่ชัดเจนและมีช่องว่างเกิดขึ้น เมื่อพิจารณาจากงานศึกษาที่มีอยู่ในปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นงานศึกษาเกี่ยวกับ การทุจริตคอร์รัปชั่น งานศึกษาเกี่ยวกับการขัดกันของผลประโยชน์ งานศึกษาเกี่ยวกับการแปลงสภาพ รัฐวิสาหกิจ งานศึกษาเกี่ยวกับการจัดซื้อจัดจ้างและการฮั้วประมูล หรืองานศึกษาเกี่ยวกับประมวล จริยธรรม ต่างมุ่งเน้นศึกษาในบริบทของหน่วยงานที่เป็นส่วนราชการหรือในทางการเมือง แต่ยัง มิได้มีงานศึกษาใดที่มุ่งเน้นศึกษาการทุจริตคอร์รัปชั่นหรือการตรวจสอบการดำเนินงานในองค์กร ภาครัฐที่มุ่งเน้นการดำเนินการในเชิงธุรกิจ แม้แต่งานศึกษาในเรื่องการแปลงสภาพรัฐวิสาหกิจ ก็ไม่ได้มีการศึกษาเชิงลึกถึงสภาพปัญหาและช่องว่างของกฎหมายที่เกิดขึ้นภายหลังจากการ แปลงสภาพแต่อย่างใด ดังนั้น งานวิจัยนี้จึงได้ขยายขอบเขตความรู้จากงานศึกษาด้านการป้องกันและ ปราบปรามการทุจริตที่มีอยู่ในปัจจุบันให้ครอบคลุมองค์กรภาครัฐที่มุ่งเน้นการดำเนินการ ในเชิงธุรกิจ โดยมุ่งเน้นศึกษาลักษณะ รูปแบบ และการกำกับดูแลการดำเนินงานขององค์กร ดังกล่าว รูปแบบและช่องทางที่อาจทำให้เกิดการทุจริต รวมไปถึงช่องว่างของกฎหมายหรือ มาตรการทางกฎหมายที่ใช้บังคับอยู่ในปัจจุบันที่มีบทบัญญัติครอบคลุมการตรวจสอบและ การปราบปรามการทุจริตที่อาจเกิดขึ้นในองค์กรภาครัฐที่มุ่งเน้นการดำเนินการในเชิงธุรกิจ ทั้งนี้ เพื่อให้ได้องค์ความรู้ที่ครบถ้วนและได้ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับมาตรการทางกฎหมาย ตลอดจน มาตรการเสริมอื่นๆ เพื่อการป้องกันและปราบปรามการทุจริตในองค์กรภาครัฐที่มุ่งเน้น การดำเนินการในเชิงธุรกิจที่เหมาะสมและมีประสิทธิภาพ
แนวคิด/ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง : ผู้วิจัยได้ทำการศึกษาภาคทฤษฎีเกี่ยวกับลักษณะและโครงสร้างขององค์กรภาครัฐที่มุ่งเน้นการดำเนินการในเชิงธุรกิจ รูปแบบการทุจริตที่อาจเกิดขึ้น ตลอดจนมาตรการทางกฎหมายในการป้องกันและปราบปรามการทุจริตในองค์กร ลักษณะดังกล่าวที่มีอยู่ในปัจจุบัน ควบคู่ไปกับการวิจัยจากการกรณีศึกษา โดยผู้วิจัยได้เลือกหน่วยงานประเภทรัฐวิสาหกิจ และองค์การมหาชนมาเป็นกรณีศึกษา
Objective : ๑. เพื่อให้ทราบถึงลักษณะการจัดตั้ง วัตถุประสงค์ รูปแบบ การจัดองค์กร และการบริหารจัดการองค์กรภาครัฐที่มุ่งเน้นการดำเนินการในเชิงธุรกิจ ตลอดจนความเป็นมาของ การจัดตั้งองค์กรภาครัฐที่มุ่งเน้นการดำเนินการในเชิงธุรกิจในแต่ละรูปแบบว่ามีลักษณะเช่นไร
๒. เพื่อให้ทราบถึงรูปแบบและช่องทางที่ทำให้เกิดการทุจริตคอร์รัปชั่นในการ ดำเนินงานขององค์กรภาครัฐที่มุ่งเน้นการดำเนินการในเชิงธุรกิจในเชิงธุรกิจ
๓. เพื่อให้ทราบถึงกฎหมายหรือกฎเกณฑ์ที่ใช้ในการควบคุม กำกับดูแล และตรวจสอบการดำเนินงานขององค์กรภาครัฐที่มุ่งเน้นการดำเนินการในเชิงธุรกิจที่มีอยู่ ในปัจจุบัน ตลอดจนวิเคราะห์ว่ากฎหมายหรือกฎเกณฑ์ดังกล่าวเพียงพอสำหรับการป้องกันและ ปราบปรามการทุจริตในองค์กรดังกล่าวหรือไม่อย่างไร และกฎหมายหรือกฎเกณฑ์ดังกล่าวนั้น สามารถใช้บังคับได้อย่างมีประสิทธิภาพในการป้องกันและปราบปรามการทุจริตในองค์กรดังกล่าว หรือไม่
๔. เพื่อเสนอแนะมาตรการทางกฎหมายต่างๆ เช่น การแก้ไขปรับปรุงกฎหมาย การใช้บังคับกฎหมาย ตลอดจนมาตรการอื่นที่เกี่ยวข้องเพื่อป้องกันและปราบปรามการทุจริต ในองค์กรภาครัฐที่มุ่งเน้นการดำเนินการในเชิงธุรกิจให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น